اگر شما هم جزو گیمرهایی هستید که ساعت‌ها با پلی‌استیشن، ایکس‌باکس یا نینتندو وقت می‌گذرانید، احتمالاً حداقل یک‌بار با مشکل دسته خراب مواجه شده‌اید. چه لرزش دسته متوقف شود، چه دکمه‌ها گیر کنند یا آن infamous drift آنالوگ کنترلر اتفاق بیفتد، مواجه شدن با یک دسته خراب می‌تواند حسابی اعصاب‌خردکن باشد. اما پیش از آنکه آن را دور بیندازید یا به فکر خرید یک کنترلر جدید بیفتید، راه‌حل‌های مختلفی وجود دارد که می‌توانید امتحان کنید.
در این مقاله بررسی می‌کنیم که با دسته خراب کنسول چه کنیم، چطور آن‌ها را تعمیر یا بازیافت کنیم، و چه زمانی وقت خرید یک دسته‌ی جدید فرا می‌رسد.
۱. ابتدا مشکل را شناسایی کنید
قبل از هر اقدامی، لازم است بفهمید دقیقاً چه مشکلی در دسته شما وجود دارد. مشکلات رایج شامل موارد زیر هستند:
• درایفت آنالوگ: وقتی بدون اینکه انگشتتان روی آنالوگ باشد، شخصیت بازی شروع به حرکت می‌کند.
• عدم اتصال یا قطع و وصل شدن: دسته به کنسول متصل نمی‌شود یا مدام قطع می‌شود.
• گیر کردن دکمه‌ها: یکی از دکمه‌ها بعد از فشار دادن به حالت اولیه برنمی‌گردد.
• شارژ نشدن (در دسته‌های بی‌سیم): باتری شارژ نمی‌شود یا سریع تخلیه می‌گردد.
• عدم شناسایی در سیستم (ویژه کامپیوتر): کنترلر توسط ویندوز یا نرم‌افزار شناسایی نمی‌شود.
با شناسایی دقیق مشکل می‌توانید بهتر تصمیم بگیرید که ارزش تعمیر دارد یا باید دنبال جایگزین باشید.
۲. تعمیرات خانگی ساده
برخی از مشکلات دسته‌ها را می‌توان با اقدامات ساده و در خانه برطرف کرد. به چند راه‌حل رایج توجه کنید:
گاهی اوقات مشکل از وجود گرد و خاک یا جرم بین دکمه‌ها و آنالوگ‌هاست. با استفاده از ابزارهایی مانند:
تمیز کردن دسته
• پنبه آغشته به الکل ایزوپروپیل
• باد فشرده (Air Duster)
• مسواک نرم
می‌توانید دسته را تمیز کنید. حواستان باشد که دسته باید خاموش و جدا از کنسول باشد. برای دکمه‌های گیر کرده، الکل می‌تواند جرم را حل کند و عملکرد دکمه را بهبود ببخشد.
کالیبره کردن آنالوگ‌ها
گاهی با یک کالیبراسیون ساده می‌توان مشکل درایفت آنالوگ را رفع کرد. بسته به کنسول یا سیستم‌عامل:
• در ویندوز می‌توانید وارد بخش Device Settings > Controller Calibration شوید.
• در نینتندو سوییچ از مسیر Settings > Controllers and Sensors > Calibrate Stick استفاده کنید.
• در پلی‌استیشن و ایکس‌باکس معمولاً به نرم‌افزار یا ابزار خارجی نیاز دارید.
۳. استفاده از کیت‌های تعمیر
برای دسته‌هایی که مشکل سخت‌افزاری جدی‌تری دارند (مانند درایفت آنالوگ پیشرفته یا دکمه شکسته)، می‌توانید از کیت‌های تعمیر استفاده کنید. این کیت‌ها شامل آنالوگ‌های جدید، پیچ‌گوشتی‌های مخصوص، کابل‌ها و گاهی باتری جایگزین هستند. وب‌سایت‌هایی مثل iFixit راهنمای کامل تعمیر دارند.
نکته: اگر دسته شما هنوز تحت گارانتی است، باز کردن آن باعث ابطال گارانتی می‌شود. در این صورت بهتر است از خدمات رسمی تعمیر استفاده کنید.
۴. بازیافت یا استفاده‌ی خلاقانه
اگر دسته کاملاً خراب شده و امکان تعمیر وجود ندارد، آن را دور نیندازید! گزینه‌های خلاقانه یا مفید دیگری برای استفاده از آن وجود دارد:
• بازیافت الکترونیکی: بسیاری از فروشگاه‌ها یا مراکز خدمات شهری بخش بازیافت قطعات الکترونیکی دارند. آن را تحویل دهید تا به‌طور صحیح بازیافت شود.
• استفاده تزئینی: برخی از گیمرها از دسته‌های خراب برای ساخت اکسسوری گیمینگ، گلدان رومیزی، یا حتی دکور دیواری استفاده می‌کنند.
• منبع قطعات یدکی: شاید دسته شما یک مشکل بزرگ داشته باشد اما بقیه قطعات آن سالم باشند. می‌توانید از دکمه‌ها، آنالوگ‌ها یا کابل آن برای تعمیر دسته دیگر استفاده کنید.
۵. تعمیر تخصصی در فروشگاه
اگر خودتان نمی‌خواهید یا نمی‌توانید دسته را تعمیر کنید، بهترین کار مراجعه به یک تعمیرکار یا فروشگاه معتبر است. این تعمیرکاران معمولاً می‌توانند:
• آنالوگ خراب را تعویض کنند
• باتری را جایگزین کنند
• مدار داخلی را بررسی و تعمیر کنند
هزینه‌ی تعمیر معمولاً از خرید دسته‌ی نو کمتر است، به‌ویژه در مورد دسته‌های گران‌قیمت مثل DualSense Edge یا Elite Controller.
۶. چه زمانی باید دسته جدید بخریم؟
در برخی موارد، تعمیر یا بازیافت صرفه اقتصادی ندارد. مواردی مثل:
• دسته‌ی تقلبی یا بسیار ارزان که قطعات یدکی ندارد
• آسیب شدید به بورد اصلی یا مدار داخلی
• تکرار شدن مشکل پس از چند بار تعمیر
در این حالت، بهترین گزینه خرید یک دسته‌ی نو یا دست‌دوم با کیفیت است. اگر اهل بازی هستید، سرمایه‌گذاری روی یک دسته‌ی خوب می‌تواند تجربه‌ی بازی شما را به‌طور محسوسی بهتر کند.
جمع‌بندی
خرابی دسته‌ی کنسول ممکن است آزاردهنده باشد، اما الزاماً پایان کار آن نیست. با بررسی مشکل، انجام تعمیرات خانگی یا مراجعه به متخصص، اغلب می‌توان آن را احیا کرد. اگر هم دسته به پایان عمر خود رسیده، می‌توان آن را بازیافت یا به شکل خلاقانه‌ای استفاده کرد.
پس از این به بعد، به‌جای انداختن دسته خراب در کشو یا سطل زباله، یک قدم بیشتر بردارید؛ هم به محیط زیست کمک کرده‌اید و هم شاید در هزینه‌ها صرفه‌جویی کنید.
سؤالات متداول درباره دسته خراب کنسول
۱. چرا آنالوگ دسته‌ام بدون حرکت من، خودش حرکت می‌کند؟
این مشکل به نام درایفت آنالوگ شناخته می‌شود و معمولاً به دلیل گرد و غبار، فرسودگی داخلی یا خرابی پتانسیومتر آنالوگ ایجاد می‌شود.
۲. آیا می‌توانم دسته خراب را خودم تعمیر کنم؟
بله، اگر مشکل ساده‌ای مثل کثیفی یا خرابی آنالوگ باشد، با ابزار مناسب و دقت می‌توانید آن را در خانه تعمیر کنید. اما برای مشکلات پیچیده‌تر، مراجعه به تعمیرکار توصیه می‌شود.
۳. چطور بفهمم که دسته‌ام ارزش تعمیر دارد یا نه؟
اگر قیمت تعمیر نزدیک به قیمت خرید یک کنترلر جدید است، یا دسته شما مدل ارزان‌قیمت یا تقلبی است، معمولاً تعمیر آن توجیه اقتصادی ندارد.
۴. آیا استفاده از دسته خراب به کنسول آسیب می‌زند؟
خیر، اما ممکن است در تجربه بازی اختلال ایجاد کند یا باعث عملکرد نادرست در بازی‌ها شود. برخی مشکلات مثل اتصال ناقص می‌توانند به پورت USB فشار وارد کنند.
۵. چگونه از خراب شدن مجدد دسته جلوگیری کنم؟
• دسته را تمیز نگه دارید
• هنگام بازی با دست تمیز استفاده کنید
• آن را روی سطوح نرم قرار دهید
• هنگام شارژ از کابل‌های استاندارد استفاده کنید
۶. آیا دسته‌های تقلبی قابل تعمیر هستند؟
بیشتر دسته‌های تقلبی از قطعات بی‌کیفیت ساخته شده‌اند و قطعات یدکی آن‌ها در بازار موجود نیست. معمولاً تعمیر آن‌ها دشوار و بی‌صرفه است.
۷. کجا می‌توانم قطعات یدکی یا کیت تعمیر کنترلر بخرم؟
سایت‌هایی مثل دیجی‌کالا، ترب، iFixit و فروشگاه‌های لوازم الکترونیکی ابزار و قطعات مورد نیاز را ارائه می‌دهند. حتماً از فروشنده معتبر خرید کنید.
